Onze aanpak is garantie op humane behandeling van vreemdelingen

Met plezier ga ik in op de vraag om het debat over dringende medische hulp aan illegale vreemdelingen te voeren op basis van inhoud en concrete uitgangspunten. Dat is eens iets anders dan de gratuite, agressieve en, inderdaad, kwaadwillige stortvloed die ik de laatste dagen over mij heen krijg. Uit politieke hoek, niet uit wetenschappelijke. Want vergis u niet, als eminent sympathisant van PVDA+ voert Jan Blommaert een politiek betoog, en geen wetenschappelijk.

Waar gaat het over? Of het Antwerpse OCMW een individueel onderzoek mag doen voor het overgaat tot de betaling van dringende medische hulp aan mensen die illegaal in ons land zijn. Met andere woorden, of het OCMW toch even mag kijken of er aan een aantal voorwaarden voldaan is voor het medische kosten dekt van mensen die op basis van de federale wetgeving géén verblijfsvergunning hebben gekregen omwille van medische redenen. Mensen die, volgens dezelfde federale wetgeving, niet eens meer op Belgisch grondgebied zouden mogen zijn. Ik verdedig onze individuele aanpak omdat die de beste garantie biedt op een humane behandeling van mensen die zich in een bijzonder precaire positie bevinden. 

Uiteraard beslist een arts of een illegale vreemdeling nood heeft aan dringende medische hulp. Daarover oordeelt het Antwerpse OCMW niet. En dus zullen mensen die dringende zorgen nodig hebben, die ook krijgen. Ook in Antwerpen. Maar het OCMW beslist wel of ze de kosten die daaraan verbonden zijn, voor haar rekening neemt of niet. Daar zijn voorwaarden aan gekoppeld: is er eerst en vooral een geldig medisch attest? Heeft de patiënt nog een ziekteverzekering in het land van herkomst? Kan hij of zij terugvallen op zichzelf of op familie of een partner met voldoende financiële middelen? Als aan deze en andere voorwaarden is voldaan, krijgt het OCMW de kosten voor de dringende medische hulp terugbetaald van de federale overheid. In alle andere gevallen niet. 

Maar onze individuele aanpak, die door een ruime politieke meerderheid werd goedgekeurd en herbevestigd, laat ons toe om nog een stap verder te gaan. Zelfs als een – illegale – patiënt niet voldoet aan een aantal voorwaarden die de federale wet oplegt, beslist het OCMW bijna altijd om de gevraagde medische zorgen toch te financieren. Dat kostte het OCMW vorig jaar een dikke 250.000 euro. Die voor alle duidelijkheid niet is terugbetaald door het federale niveau. In werkelijkheid hebben wij slechts enkele keren financiële steun geweigerd, omdat de betrokken patiënten geen door de wet verplicht attest van een arts hadden, omdat bleek dat ze zelf over genoeg financiële middelen beschikten of omdat ze niet wilden meewerken aan het sociaal onderzoek. 

Wanneer PVDA+ en Groen nu eisen dat het OCMW automatisch, in alle gevallen en zonder onderzoek betaalt voor medische hulp aan illegale vreemdelingen, eisen ze dat we die persoonlijke aanpak opgeven. Dat, met andere woorden, de federale regels strikt worden toegepast, zonder uitzondering. In de praktijk zal dit ertoe leiden dat minder mensen de medische zorgen krijgen die ze dringend nodig hebben. 

De Antwerpenaar is solidair, en met plezier. Ook al zijn er – helaas – heel wat Antwerpenaars die ook moeite hebben om hun eigen medische facturen te blijven betalen. Dat heb ik in mijn eerste weken als OCMW-voorzitter kunnen vaststellen. Maar als het OCMW elke aanvraag niet meer individueel mag onderzoeken voor het overgaat tot betaling, wordt dat draagvlak voor solidariteit resoluut ondermijnd. Willen PVDA+ en Groen daar verantwoordelijk voor zijn? 

Mijn voorstel om veralgemeende medische hulp te koppelen aan een terugkeertraject, is bedoeld om de gevolgen van een mogelijke veralgemening van de terugbetaling door het OCMW op te vangen. Om te voorkomen dat we de boodschap geven dat de dringende medische bijstand die we voorzien per definitie gratis is en blijft, of de patiënt de factuur nu zelf zou kunnen betalen of niet. Ik doe mijn best om me niet beledigd te voelen door diegenen die denken dat ik stervende mensen éérst zou laten tekenen voor hun terugkeer, en dan pas hun leven zou redden. Beschuldigingen in die zin zijn ronduit beschamend – niet voor mij, maar wel voor wie ze uit. Voor wie dat nog niet duidelijk genoeg vindt: er zal in Antwerpen niemand sterven omdat het OCMW geen dringende medische hulp heeft verleend.